Cili prej atyre që ishte atë 20 shkurt të vitit 1991 në sheshin e përballjes që ngadhnjeu, nuk shpresoi se rrëzimi i bustit të diktatorit komunist Enver Hoxha, do të shënonte fillimin e ndërtimit të një shprese. Të gjithë u përfshinë prej entuziazmit të asaj fitoreje të vogël, që mjerisht mbeti e tillë atëditë e sot, pa mundur të shndërrohej në një pikë kthese, një fitore e dinjitetshme, tek e cila do të plekste rrënjët ëndrra jonë e madhe.
Histeria e asaj dite, dëliri i asaj arritje të 28 viteve më parë, dukej se do t’i jepte fund një herë e përgjithmonë terrorit diktatorial, por edhe fantazia më e shpenguar e mendjes më të errët, nuk do të besonte se shembja e asaj shtatoreje i çeli mundësinë; që çdo shesh dhe çdo shpresë, çdo ëndërr dhe çdo ardhmëri, do t’i jepej një gjallimi të përdhunshëm nën peshën e zhgënjimit, zemërthyerjes dhe shpresëhumbjes.
Gabuam kur besuam se diktaturat gërmushnin kërcënues pushtetin e tyre të mizortë vetëm prej shprehjes hijerëndë të disa masivëve të metaltë dhe fantazmash përfytyruese. Gabuam dhe e pësuam më keq se çdo gabim tjetër që na thirri në besim. Sot ata që dje ishin zemra e zemëratës antikomuniste, pulsi i atij ritmi të kijametshëm e përmbysës, janë plaga lënguese e një pendese, pendesës për atë që ata bënë, pendesës për atë që ata dot nuk e përfunduan.
Tani që nuk kemi të tjerë buste për të rrëzuar, na mbetet të shtrijmë përdhe guximin tonë, atë kurajë që na yshti në atë çmenduri të pashoqe të kacafyteshim me diktaturën, e për të besuar rrejshëm se një diktaturë mund të rrëzohet kaq lehtë sa një bust.
Po, ne kemi nevojë të rrëzojmë bustin brenda vetes, atë bust që na ka zënë diellin, na ka verbuar sytë, na ka çjerrë vullnetet, bustin e mënjanimit prej të drejtës për të kontribuar të gjithë, që të ndërtojmë një të sotme, për të cilën nuk do të na vijë turp të themi se ne ishim gurthemelët e saj.
(Foto: Lulzim Lika)
Albert VATAJ
